పార్లమెంట్ ప్రత్యేక సమావేశాల్లో మూడో రోజైన బుధవారం లోక్‌సభలో మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లుపై చర్చ జరగనుంది. కేంద్ర న్యాయశాఖ మంత్రి అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ మంగళవారం కొత్త పార్లమెంట్ హౌస్‌లో లోక్‌సభ తొలి సమావేశంలో ఈ బిల్లును ప్రవేశపెట్టారు. ఈ బిల్లుకు నారీ శక్తి వందన్ బిల్లు అని పేరు పెట్టారు. నారీ శక్తి వందన్ బిల్లు పూర్తిగా కొత్తది. ఇప్పటికే రాజ్యసభలో ఆమోదించిన చట్టానికి భిన్నంగా ఈ బిల్లు ఉంది. దీనిపై నేడు లోక్‌సభలో చర్చ జరగనుంది.
మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు ఎలా అమలు అవుతుంది?
ఇది రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లు కాబట్టి ఉభయ సభల్లో మూడింట రెండొంతుల మెజారిటీతో ఈ బిల్లును ఆమోదించడం తప్పనిసరి. ఆ తర్వాత దేశంలోని కనీసం సగం రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలు ఆమోదించాల్సి ఉంటుంది. ఆ తర్వాత ఇది చట్టంగా మారి దేశవ్యాప్తంగా అమలులోకి వస్తుంది. కానీ ఈ చట్టం జనాభా లెక్కలు, కొత్త డీలిమిటేషన్ తర్వాత మాత్రమే అమలులోకి వస్తుంది. కొత్త డీలిమిటేషన్‌ను 2026లో ప్రతిపాదించారు. అయితే ఈ ఎన్నికల్లో ఈ చట్టం ప్రభావం చూపదనే విషయం కూడా స్పష్టం అవుతోంది. నిజానికి జనాభా లెక్కల తర్వాతే మహిళల సంఖ్య కచ్చితంగా తెలుస్తుందని, డీలిమిటేషన్ తర్వాత మహిళలకు రిజర్వేషన్లు లభించే సీట్ల సంఖ్య కూడా పెరుగుతుందన్నారు.
కేంద్ర మంత్రి అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్ కొత్త మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లును ప్రవేశపెట్టిన తర్వాత, లోక్‌సభ కూడా సెప్టెంబర్ 20కి వాయిదా పడింది. ఎగువ సభ బుధవారం ఉదయం 11 గంటలకు మరోసారి సమావేశం కానుంది. మంగళవారం పార్లమెంటు కొత్త భవనంలో రాజ్యసభ కార్యక్రమాలు ప్రారంభమయ్యాయి. కాగా, రాజ్యసభలో సభలో ప్రతిపక్ష నేత మల్లికార్జున్ ఖర్గే మాట్లాడుతూ.. మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు 2010లో ఇప్పటికే ఆమోదం పొందిందని, అయితే అది నిలిచిపోయిందని అన్నారు.
అయితే, ఖర్గే వ్యాఖ్యలపై అసంతృప్తి వ్యక్తం చేసిన ఆర్థిక మంత్రి సీతారామన్.. తమ పార్టీ మహిళలకు సాధికారత కల్పించిందని అన్నారు. రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము ఒక మహిళ, గిరిజన మహిళ అని కూడా ఆమె హైలైట్ చేసింది. మేము ప్రతిపక్ష నాయకుడిని గౌరవిస్తాము, కానీ అన్ని పార్టీలు సమర్థత లేని మహిళలను ఎన్నుకుంటాయనే ప్రకటన పూర్తిగా ఆమోదయోగ్యం కాదన్నారు. మనందరికీ మా పార్టీ, ప్రధాని అధికారం ఇచ్చారు. రాష్ట్రపతి ద్రౌపది ముర్ము బలమైన మహిళ అని నిర్మలా సీతారామన్ అన్నారు.
కొత్త మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లులో ఏముంది?
కొత్త మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లులో అన్ని కులాలు, తరగతులు, మతాల మహిళలకు 33 శాతం రిజర్వేషన్ కల్పించారు. ఈ బిల్లులో అన్ని వర్గాల మహిళలకు కూడా ఎన్నికల్లో పోటీ చేసే హక్కు కల్పించారు. ఇప్పటికే ఎస్సీ-ఎస్టీలకు రిజర్వ్ చేసిన 131 సీట్లకు కూడా ఈ బిల్లు వర్తిస్తుంది. అంటే, రిజర్వ్‌డ్ సీట్ల సంఖ్యలో మూడింట ఒక వంతు అదే వర్గానికి చెందిన మహిళలు కేటాయిస్తారు. కొత్త డీలిమిటేషన్‌లో సీట్ల సంఖ్య పెరిగితే, రిజర్వ్‌డ్ సీట్ల సంఖ్య కూడా దానికి అనుగుణంగా పెరుగుతుంది. అన్ని సీట్లలో మహిళా రిజర్వేషన్ కాలపరిమితి 15 సంవత్సరాలు. ఆ తర్వాత సమీక్ష ఉంటుంది. పొడిగింపుపై ఏకాభిప్రాయం కుదిరితే మళ్లీ సభను ఆశ్రయించాల్సి ఉంటుంది.
